- کد مطلب : 13928 |
- تاریخ انتشار : 18 آذر, 1395 - 04:13 |
- ارسال با پست الکترونیکی
تومان به جای ریال؛ فرصتها و چالشها

همچنین از جهت روانی نیز موجب تناسب عددی واحد پول کشور با ارزهای خارجی میشود و از بعد فنی هم در عملیات مالی و بانکی سهولت بیشتری ایجاد خواهد کرد. با این حال، در مسیر اجرایی کردن این تغییر عنوان واحد پول، چالشهایی نیز وجود خواهد داشت که در ادامه سعی شده برخی از آنها تبیین شود.
بند (الف) از ماده (1) قانون پولی و بانکی کشور که در حال حاضر لازمالاجراست، مقرر میدارد «واحد پول ایران ریال است. ریال برابر 100 دینار است.» این ماده دو کارکرد دارد: (1) نام واحد پول کشور را مشخص میکند. (2) نام واحد جزئی یا فرعی که اسکناسها یا مسکوکات کمتر از یک واحد را نشان میدهند، مشخص میکند. با کاهش ارزش ریال، مردم عمدتا از کلمه تومان که معادل 10 ریال است در معاملات و تبادلات روزمره استفاده میکردند ولی در اسناد حسابداری، مکاتبات دولتی و کلیه مبادلات رسمی کلمه ریال بهعنوان واحد پول کشور استفاده میشد. بنابراین یکی از مشکلات موجود این بود که واحد پولی که مردم در زبان روزمره به آن اشاره میکردند، با واحد پولی که در قانون و متون رسمی به کار رفته بود، تفاوت داشت. روشن است که این مشکل، ناشی از عنوان «ریال» نبود، بلکه ناشی از کاهش ارزش ریال بود؛ بنابراین صرف تغییر نام نمیتوانست هیچ مشکلی را حل کند.
راهحل مساله از دو بخش تشکیل میشود: (1) کنترل تورم برای توقف نسبی روند کاهش ارزش ریال؛ و (2) حذف 3 صفر (به اعتقاد برخی صاحبنظران 4 صفر) از پول ملی. اگر قرار بود 3 صفر از پول ملی حذف شود بدون آنکه نام واحد پول عوض شود، ضرورت داشت که با وضع قانون، از زمان مشخصی (مثلا از ابتدای سال 1397) اسکناسها و مسکوکات ریال جدید توسط بانک مرکزی منتشر شوند. در چنین صورتی، نسبت برابری ریال جدید به ریال قدیم، یک به هزار بود. ریال جدید، در یک بازه زمانی یک یا دو ساله به موازات ریال قدیم، قوه ابراء قانونی داشت و پس از آن به تدریج از گردش خارج میشد. مثلا در طول 6 ماه اول، همه اشخاص و نهادهای دولتی و خصوصی، موظف میشدند که هر دو نوع اسکناس ریال جدید و قدیم را بپذیرند، بعد از آن در طول شش ماه دوم، فقط بانکها ریال قدیم را میپذیرفتند و آن را با ریال جدید تعویض میکردند و در نهایت، بعد از آن دوران فقط بانک مرکزی بود که ریال قدیم را با ریال جدید تعویض میکرد. در چنین شرایطی، اسکناسها و مسکوکات، فقط یک بار و آن هم برای حذف صفرها یا Redenomination تعویض میشدند. در پیشنویس لایحه بانک مرکزی که در پایگاه اینترنتی بانک مرکزی درج شده است ضمن حفظ نام «ریال» برای واحد پول کشور، در بند (و) از ماده (1) مقرر شده است: «واحد پول جديد، اجزاي آن، برابري آن با واحد پول رايج، مبلغ اسـمي، شـكل، جنس، رنگ، اندازه، طرح و ساير مشخصات اسكناسها و سكههـاي فلـزي رايـج كشـور بـه پيشنهاد رئيسكل بانك مركزي و تصويب وزير امور اقتصادي و دارايي با رعايت مقررات ايـن قانون، تعيين ميشود.»
نکتهای که در رابطه با مصوبه جدید دولت باید به آن توجه داشت این است که با مصوبه اخیر دولت، تغییر واحد پول به حذف یک صفر محدود شده است و این امر بر خلاف نظر اکثر صاحبنظران است که حذف حداقل 3 صفر از واحد پول را ضروری میدانند. ممکن است گفته شود که راه برای حذف صفرهای بعدی بسته نیست و دولت و بانک مرکزی همچنان میتوانند صفرهای بعدی را هم حذف کنند، اما باید توجه داشت که با در نظر گرفتن هزینههای بالای عملیاتی حذف صفر که شامل جمعآوری اسکناسها و مسکوکات قبلی و امحای آنها، نشر اسکناسها و مسکوکات جدید، تغییر نرمافزارها، قراردادها و... میشود، انجام این کار برای 2 دفعه متوالی، یکی برای تغییر نام و حذف یک صفر و دیگری برای حذف 2 یا 3 صفر دیگر، معقول و سنجیده نیست. ممکن است گفته شود که چه ایرادی دارد مجلس به پیشنهاد دولت و با وضع قانون، هم نام واحد پول جدید را تغییر دهد و هم از تعداد صفرهای آن بکاهد؟ پاسخ آن است که این کار فینفسه ایرادی ندارد و غیرمنطقی نیست به شرط آنکه این دوکار همزمان انجام شود تا موجب آن نشود که به هزینه مردم و با پول مالیاتدهندگان، کاری را که میتوان به یکباره انجام داد، طی مرحله و با دوبار هزینه کردن انجام داد. متن فعلی بند (و) از ماده 3 لایحه پیشنهادی بانک مرکزی نشان میدهد این همزمانی وجود نخواهد داشت و بند یاد شده با این فرض نوشته شده بود که قرار است نام واحد پول ثابت بماند و در مورد حذف صفر، طی ترتیب جداگانهای تصمیمگیری و اقدام شود. حال آنکه در حال حاضر، اگر بند (و) ماده 3 به همین صورت فعلی که در پیشنویس آمده است حفظ شود، پس از تصویب قانون جدید، نام واحد پول عوض و یک صفر از آن کاسته خواهد شد و آنگاه چند سال دیگر، مجددا نیاز به حذف 2 یا 3 صفر از پول ملی پیدا خواهد شد. بر این اساس، دولت اگر تصمیم گرفته است که نام واحد پول را تغییر دهد باید در مورد حذف صفرها نیز در همین لایحه تعیین تکلیف کند و امر را به قانون دیگری واگذار نکند و بهطور مشخص، در بند (و) ماده 3 فعلی تغییرات اساسی ایجاد کند. تغییراتی که این بند را به یک ماده مستقل یا حتی چند ماده مبدل خواهد کرد تا کلیه نکات اساسی حذف صفرها که باید در قانون درج شود، در آن لحاظ شود. در غیر این صورت، تصمیم اخیر دولت، بعدها به یکی از چالشهای نظام پولی و اعتباری کشور مبدل خواهد شد. یکی از نکاتی که حتما باید در متن قانون درج شود، طول مدت دوره انتقالی است که در آن تومان و ریال فعلی بهطور توأمان رواج خواهند داشت و نکته دیگر که باید در متن قانون مورد تصریح قرار گیرد این است که تعهداتی که به ریال فعلی انجام شدهاند، بعد از دوره انتقال، به تومان قابل ایفا خواهند بود و طلبکار نمیتواند بدهکار را وادار به پرداخت اسکناس و مسکوک قدیمی کند. همچنین لازم است استانداردهای حسابرسی، نرمافزارها، قوانین و مقرراتی که در آنها پرداخت مبلغی به ریال مقرر شده است و سایر متون و اسناد رسمی نیز مورد بازنگری قرار گیرند یا اینکه در متن قانون جدید قید شود از زمان آغاز دوره انتقال، در هر قانونی که از عبارت ریال استفاده شده است، از این پس، تومان با نسبت یک به 10 منظور خواهد بود. بهعنوان مثال، در قانون نحوه وصول درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین قید شده است حقالثبت اظهارنامه علامت تجاری برای متقاضیان ایرانی 12 هزار ریال برای هر ورق است. با توجه به اینکه واحد پول جدید و رسمی کشور به تومان تغییر پیدا خواهد کرد، لازم است عبارت 1200 تومان جایگزین 12 هزار ریال شود.
آخرین اخبار
- معافیت گمرکی واردات ماشین آلات با فناوری روز ابلاغ شد
- هشدار؛ مصرف برق آمپر میچسباند
- قانون تعلیق همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی ابلاغ شد
- سکونت اتباع غیرمجاز در مازندران ممنوع شد
- محدودیتهای جدید خرید و فروش اوراق تسهیلات مسکن
- آسمان مرکز و نیمه غربی کشور به روی پروازهای عبوری بسته شد
- گل گهر یکی از مراکز اصلی اقتصادی کشور
- رکورد تولید روزانه کارخانجات شرکت معدنی و صنعتی گل گهر
- بررسی پدافند غیرعامل منطقه گل گهر
- پایان این داستان به دست ایران نوشته خواهد شد
- مجموعه جشن های «شب های سیرجان» با حضور هنرمندان مطرح کشوری در گهر پارک
- ورود۲۱ هزارموبایل قاچاق به کشور
- جزییات انتشار اوراق مالی جدید
- شورای رقابت: ایرانخودرو حق قیمتگذاری ندارد
- ۲.۱ همت تسهیلات ودیعه مسکن پرداخت شد
- واکنش توانیر به خبر فروش کولر دولتی
- رکود عمیق در بازار لوازم خانگی
- توضیح اژهای درباره پرونده قتل الهه حسیننژاد
- ۱۲ روز تا پایان مهلت استفاده از اعتبار کالابرگ
- زنی که میگوید همسر تتلو است+عکس
- تشنگی 23 استان ایران
- پایان کار جشنواره مدیریت استعداد «تج» با معرفی آثار برگزیده
- محصولات ایرانخودرو در بورس کالا عرضه میشود
- قدردانی سرلشکر باقری از شرکت گل گهر به پاس حمایت از جشنواره فیلم کوتاه مقاومت
- دریافت اولین نشان ملی اقتصاد مقاومتی توسط شرکت گل گهر
- گل گهر «روابط عمومی برتر» وزارت صمت شد
- نشست صمیمی مدیرعامل شرکت گل گهر با نمایندگان کارگری شرکت های منطقه
- ناوگان شرکت گهرترابر تجهیز شد
- امضای قرارداد احداث بلوک سوم «مجتمع نیروگاهی گهران سیرجان » با ظرفیت ۵۴۶ مگاوات
- استقبال بی نظیر از اولین گردهمایی بزرگ کارگری منطقه گل گهر
- رکورد تولید کارخانه گندله سازی شماره ۱
- رکودهای تولید فروردین ماه گل گهر
- مسابقه دو صحرانوردی – پویش ملی "دویدن هوشمندانه برای ایرانآباد"
- حذف یارانه ۱۷ میلیون ایرانی!
- طلا به ۵ میلیون میرسد؟
- جزئیات وام 400 میلیون تومانی به دهکهای 1 تا 4
- راه اندازی آزمایشگاه اکتشافات معدنی در شرکت گل گهر
- مسوولیت های اجتماعی شرکت گل گهر در حوزه درمان
- ایرانیان مقیم خارج بخوانند؛ شرایط و جزئیات واردات خودرو در ۱۴۰۴
- واکنش سازمان ملل به تهدیدات ترامپ علیه ایران: از اظهارات تنش زا خودداری کنند
- دیدار نوروزی مدیرعامل شرکت معدنی و صنعتی گل گهر با همکاران و کارکنان
- رکورد تولید هشتم فروردین در گل گهر
- ترامپ: به لحظات نهایی با ایران رسیدهایم
- رکورد تولید در اولین روز سال ۱۴۰۴ گل گهر
- رکود تولید در اسفندماه ۱۴۰۳ شرکت معدنی و صنعتی گل گهر
- کمک ۱۰ میلیارد تومانی شرکت های منطقه گل گهر برای آزادی زندانیان
- ثبت 50 رکورد و رشد 5 درصدی تولید در گل گهر
- توزیع بیش از ۱۲ هزار بسته غذایی به ارزش ۱۸ میلیارد تومان جهت نیازمندان سیرجان
- وزیر کار: افزایش حداقل دستمزد کارگران نزدیک به تورم خواهد بود
- موفقیت گل گهر در کسب مجدد تندیس بلورین جایزه ملی تعالی سازمانی
- افزایش سرمایه ۱۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومانی شرکت گل گهر
- برگزاری دومین رویداد ملی کافه دانش در شرکت معدنی و صنعتی گلگهر
- شرکت گل گهر در ارزیابی عملکرد سیستم مدیریت HSE سازمان ایمیدرو اول شد
- تجلیل از مدیران عامل منطقه گل گهر
- افتتاح ۴ پروژه عظیم صنعتی و گردشگری در منطقه گل گهر سیرجان
- انرژی تجدیدپذیر میتواند مشکلات انرژی ایران را حل کند؟
- پیرمحمدی مدیرعامل گروه صنعتی ایران خودرو شد
- آموزش کاربرد هوش مصنوعی در حل چالش های مراکز معدنی و صنعتی
- واکنش قوه قضائیه به روند واگذاری ایرانخودرو
- توقف موقت صدور مجوز خریدوفروش آنلاین طلا
- افتتاح ۵ پروژه صنعتی در منطقه گل گهر با حضور وزیر صمت
- تورم 32 درصدی دیماه 1403
- ترامپ جنگ تجاری علیه چین و اروپا را کلید زد
- معدن کاری زیر زمینی راهکار توسعه پایدار صنعت فولاد
- مرز تاریخی تالار شیشه ای شکسته خواهد شد؟
- کوثری: آمریکا FATF را هم اداره میکند
- یارانه 25 میلیون نفر حذف میشود
- مسیر قیمت در سال ۲۰۲۵ به کدام سو خواهد رفت؟
- نقدینگی ۹ هزار و ۳۹۲ هزار میلیارد تومان شد
- عذرخواهی پوتین از آذربایجان
- بازار طلا از نقره عقب می ماند؟
- تکذیب خبر اختلاس چند هزار میلیاردی در گل گهر سیرجان
- ادعای عجیب درباره سرمایهگذاری سایپا در سوریه
- در کنار کار سختی که دارید محوریت خانواده را حفظ کنید
- پیش بینی شرکت مزاری از آینده بازار رمز ارز در سال ۲۰۲۵
- نرخ تورم آبان ماه اعلام شد
- بورس تا پایان سال سوپرایز می شود
- پیشبینی قیمت دلار تا پایان 1403
- وزیر صمت با لباس گرم در پویش کاهش دو درجه ای سامانه های حرارتی
- تجلیل معاون رییس جمهور از مدیرعامل گل گهر
- پیش بینی همتی از قیمت بیت کوین
- عرضه 1 میلیون قطعه سکه در بازار
- شرایط خرید سکه ضرب ۱۴۰۳ از مرکز مبادله اعلام شد
- کسب نشان زرین دوستاره برای گل گهر
- دومین نمایشگاه نهضت تولید در معدن،صنایع معدنی کشور
- واحد چهارم گازی شرکت گهر انرژی سیرجان با شبکه سراسری سنکرون شد
- پیشبینی رشد اقتصادی ۳.۷ درصدی ایران
- خودروهای برقی پلیس قابل "هک" نیستند
- میزان قطعی افزایش حقوق سال ۱۴۰۴ اعلام شد
- سکه جدید با تاریخ ۱۴۰۳عرضه میشود
- تولید و بومی سازی شبیه ساز آموزشی اپراتوری بیل مکانیکی
- بزرگداشت مجاهد فی سبیل الله و اقامه نماز جمعه
- توسلي مهر به ايران خودرو مي رود
- پیاده روی خانوادگی به مناسبت گرامیداشت هفته دفاع مقدس
- تزریق ۱۲۰۰ میلیارد تومان اعتبار از تبصره ۱۸ برای توسعه شرکتهای حمل ونقل ریلی
- اهدای ۴ هزار سری جهیزیه و ۴ هزار بسته لوازم التحریر به افراد نیازمند
- گل گهر می تواند در حوزه علمی معادن کشور پیشرو باشد
- حذف بخشی از یارانه پنهان انرژی با طرح تخصیص بنزین به نفر
- آئین تجلیل از آزادگان سرافراز دفاع مقدس شهرستان سیرجان
- دولت چهاردهم با ناترازی برق روبروست
افزودن نظر جدید