به گزارش نامه نیوز، رصد تحولات قبل و بعد از همه پرسی استقلال کردستان عراق، بیانگر چندین نکته بارزاست که هر کدام قابل بررسی و پرداخت است. برگزاری همه پرسی استقلال اقلیم کردستان، درسها و نکات مهمی برای دولت عراق و اقلیم و همچنین بازیگران منطقه ای داشت. بازپس گیری کرکوک توسط دولت مرکزی عراق نقطه عطفی در تحولات اخیر بود.
به صورت کوتاه می توان این چند نکته را بیان کرد.

۱. دولت مرکزی عراق موضوع اقلیم کردستان عراق را با نوعی بلوغ و آرامش دنبال کرد و تلاش کرد از رفتارهای هیجانی و کورکورانه که باعث اختلافات و همچنین گسترش بحران شود پرهیز کند. روند برخورد با این موضوع بصورت قدم به قدم و پلکانی و همچنین تفکیک مسائل از همدیگر بود.

۲. در این باره تلاش شد بر وحدت عراق و همچنین احترام به قانون اساسی تاکید شود و همه عراقی ها از جمله کردها و در راس آن مسعود بارزانی به رفتار در چارچوب قانون و پرهیز از تفرقه دعوت شدند.

۳. دولت مرکزی در بیانیه ها و مواضع خود شهروندان کرد عراقی را جدا از عراق ندانست و تلاش کرد به آنها در ابتدا هویت عراقی قائل شود و از این رو موجبات تعصبات بی دلیل را موجب نگردد.

۴. دولت عراق با در نظر گرفتن ابعاد بحرانی که می توانست از داخل به خارج مرزهای عراق منتقل شود و بحرانی منطقه ای را شکل دهد از ایران و ترکیه در این زمینه کمک خواست و این دو کشور در همکاری با دولت مرکزی عراق رویکردهای هماهنگ شده و مواضع یکسانی در چارچوب تمامیت ارضی عراق و پرهیز از رویکردهای تفرقه افکنانه شکل دادند.

۵. در این روند هم چنین در جهت فشار بر اقلیم برای کوتاه آمدن از رویکرد تفرقه افکنانه آنها، رویکرد فشار عملی از یک سو و همچنین دعوت به مذاکره از سوی دیگر دنبال شد. در این باره ایران و ترکیه همزمان پروازهای خود را به مقصد اقلیم بستند و اولتیماتومی از سوی دولت مرکزی برای در اختیار گذاشتن گذرگاههای مرزی، فرودگاهها و چاههای نفت داده شد.

۶. در این روند همچنین تاکید بر تعلق مناطق مناشقه برانگیز مانند کرکوک، به دولت مرکزی و در جهت حفظ آرامش در این مناطق، بر رویکردهای قانونی تاکید شد.

۷. پایان یافتن اولتیماتوم و حرکت نیروهای مسلح عراق به سمت کرکوک، موضوعی بود که شاید اقلیم آنرا جدی نمی گرفت، اما دولت مرکزی آن را با جدیت و قاطعیت دنبال می کرد. این قاطعیت و تاکید بر جدی بودن دولت مرکزی بر موضع و تهدیدات خود، باعث بازپس گیری کرکوک از دست پیشمرگه ها و راندن آنها به عقب گردید. روندی که باعث شد کشورهای منطقه ای و بین المللی از آن حمایت کنند.

۸. بازپس گیری کرکوک و مناطق مناقشه برانگیز توسط دولت مرکزی عراق تلنگری بود که بحران و اختلافات داخلی اقلیم را برملا کرد. به نظر می رسد این موضوع بارزانی را در شوکی سنگین فرو برده است، به نوعی که حتی موضوع کنار رفتن و استعفای او از ریاست اقلیم کردستان مطرح شد.

۹. بارزانی با اینکه احساس می کرد پیروزی بزرگی در برگزاری همه پرسی استقلال بدست آورده است اما اختلافات درونی اقلیم و مخصوصا اربیل- سلیمانیه و همچنین انزوای خود در این مسیر را در نظر نگرفته بود. سنگ بزرگی که علامت نزدن بود.

۱۰. بارزانی با پیش برد همه پرسی با نوعی لجاجت و عدم گوش دادن به سخنان دوستان و شرکای حال و گذشته خود از جمله ایران، نه تنها نتوانست روند مناسبی برای جدایی اقلیم از عراق را پیش ببرد بلکه خود اقلیم را نیز به دو شقه کرد و خیلی زود به دنبال یافتن خائن و دلیل بر باد رفتن آرزوهای خود گشت.

اکنون پس از بازپس گیری کرکوک، حیدر العبادی، نخست وزیر و فرمانده کل نیروهای مسلح عراق دستور داد که نیروهای امنیتی عراق در کرکوک عهده‌دار حفاظت از امنیت و دارایی‌های شهروندان باشند. این رویکرد دوباره نشان از عزم دولت مرکزی در جهت حفظ آرامش و جلوگیری از تنش بیشتر در مسیر رسیدن کلیت عراق به ثبات است.

باید دید آیا بارزانی پس از بیرون آمدن از شوک این موضوع چه رفتاری را در قبال آن در پیش خواهد گرفت. او می تواند این مسئله را درسی برای رفتارها و استراتژی آینده خود کند.